ZAKŁAD DIAGNOSTYKI OBRAZOWEJ

• Badanie przebiega w pozycji leżącej – pacjent kładzie się na zdalnie sterowanym stole, który wsuwa się do aparatu. W komorze badania znajduje się tylko badany obszar ciała (np. głowa).
• W czasie kilku – kilkunastu minut badania aparat wykonuje serię zdjęć, które przesyłane są do komputera.
• Po badaniu pacjent pozostaje pod obserwacją personelu przynajmniej 30 minut i za zgodą personelu opuszcza Pracownię z osobą towarzyszącą.
• Pacjent znieczulony po zakończeniu badania przewożony jest do sali wybudzeń.
• Przez dobę po badaniu należy dbać o odpowiednie nawodnienie organizmu w celu wydalenia środka kontrastowego.
• Wynik badania można odebrać w Rejestracji Zakładu Diagnostyki Obrazowej osobiście lub przez osobę pisemnie upoważnioną. Wzór upoważnienia dostępny w rejestracji ZDO lub na www.wsd.org.pl/pracownie diagnostyczne.
• Możliwe działania niepożądane wynikające z zastosowania kontrastu: ból głowy, nudności, ból w miejscu podania, łagodne wymioty, zaburzenia smaku, uczucie gorąca, bardzo rzadko mogą wystąpić reakcje alergiczne o różnym natężeniu.
• Możliwe działania niepożądane sedacji: niedrożność dróg oddechowych, bezdech, niedociśnienie, reakcje alergiczne, nudności, wymioty, pobudzenie, nadprodukcja śliny

Badanie Rezonansem Magnetycznym (RM/MRI)

Cel badania, wskazania, przeciwskazania

• W badaniu rezonansem magnetycznym wykorzystuje się nieszkodliwe dla organizmu pole magnetyczne i fale radiowe do uzyskania obrazów ciała. Badanie pozwala na uwidocznienie wszystkich wewnętrznych struktur anatomicznych. Pacjent w czasie badania nie pochłania promieniowania jonizującego.
• Dzięki dokładności uzyskiwanych obrazów, badanie wykorzystywane jest w diagnostyce wielu schorzeń, m.in. w tętniakach naczyń mózgowych, nowotworach, urazach głowy i mózgu, uszkodzeniach rdzenia nerwowego, stwardnienia rozsianego, innych chorobach OUN, chorobach śródpiersia, chorobach wątroby i innych narządów wewnętrznych, chorobach układu kostno-stawowego.
• Badanie MRI jest bezbolesną i nieinwazyjną procedurą, trwającą zwykle 15-90 min zależnie od badanego obszaru. U dzieci, szczególnie małych, żeby umożliwić właściwe przeprowadzenie badanie może być zastosowana sedacja – przed badaniem pacjentowi podawane są środki usypiające lub uspakajające.
• Badania mogą być wykonywane z podaniem środka kontrastującego. Są to substancje chemiczne wprowadzane do organizmu, powodujące wzrost kontrastowości obrazów uzyskiwanych w czasie badań, co przekłada się na lepsze uwidocznienie badanych struktur ciała i zmian patologicznych. Środek jest podawany najczęściej dożylnie, jest rozpuszczalny w wodzie i wydalany przez nerki.
• Przeciwskazaniem do podania środka kontrastującego jest uczulenie na kontrast oraz niektóre schorzenia w których zaburzona jest czynność nerek.
• Niektórzy pacjenci mogą odczuwać dyskomfort w związku z głośną pracą skanera i koniecznością przebywania w małej przestrzeni w pozycji nieruchomej w czasie badania.
• Przeciwskazaniem do wykonania badania są wszczepione elementy metaliczne i niektóre implanty ślimakowe. Względne przeciwwskazania (badanie może być wykonane pod szczególnymi warunkami, po decyzji lekarza w oparciu o dokumentację medyczną) to ciąża w pierwszym trymestrze; stenty, klipsy naczyniowe, stentgrafty, kardiowerter/defibrylator, stymulatory serca, neurostymulatory, stabilizacje ortopedyczne, aparaty ortodontyczne, implanty stomatologiczne.

Przygotowanie do badań

• Na około 7 dni przed badaniem należy wykonać badanie poziomu kreatyniny we krwi. Może być też wymagane badanie wskaźnika GFR z krwi (według zaleceń lekarza).
• Przed badaniem należy poinformować o ewentualnym uczuleniu na środki kontrastujące, a także o chorobach, elementach metalowych w ciele, np. aparatach i implantach ortodontycznych (dokumentacja medyczna), ciąży, tatuażach.
• Przed badaniem nie należy używać kosmetyków, które mogą zawierać w składzie drobiny metalu (niektóre kosmetyki do makijażu, lakiery do włosów, balsamy), metalowe ozdoby, kolczyki, metalowe elementy stroju należy zdjąć przed badaniem.
• Jeżeli badanie będzie przeprowadzane z kontrastem, na około 2 godziny przed badaniem nie należy jeść. Można wypić wodę niegazowaną. Na 24 godziny przed badaniem z kontrastem nie należy spożywać alkoholu.
• Gdy badanie jest wykonywane bez kontrastu nie trzeba być na czczo.
• W przypadku rezonansu miednicy pęcherz powinien być średnio wypełniony (nie należy oddawać moczu bezpośrednio przed badaniem).
• Przed badaniem pacjent przyjmuje stałe leki zgodnie z zaleceniem lekarza.
• Jeżeli badanie będzie przeprowadzane w znieczuleniu/sedacji, przed badaniem przeprowadzany jest wywiad anestezjologiczny.
• Zalecane jest przybyć na badanie 30 minut wcześniej, żeby przygotować pacjenta do procedury.
• Inne – zgodnie z zaleceniami lekarza.

Przebieg badania

• Na czas badania pacjent umieszczany jest w tunelu elektromagnetycznym w pozycji leżącej W czasie wykonywania badania (od kilkunastu do kilkudziesięciu minut) pacjent pozostaje w pozycji nieruchomej. W tym czasie skaner wykonuje zdjęcia badanego obszaru, wydając przy tym charakterystyczny dźwięk podobny do pracy pralki.
• W czasie badania personel medyczny znajduje się w odrębnym pomieszczeniu i ma kontakt z pacjentem poprzez kamerę i mikrofon.
• Po zakończeniu badania w znieczuleniu pacjent przewożony jest do sali wybudzeń.
• Pacjentom, u których zastosowano kontrast zaleca się po badaniu przyjmować dużo płynów, by szybciej wydalić środek.
• Po zakończeniu badania zaleca się pozostanie w placówce przez około 20 minut celem upewnienia się, że nie wystąpiła reakcja alergiczna na zastosowany kontrast czy środek znieczulający.
• Dzieci u których badanie wykonywane jest bez znieczulenia, po zakończeniu badania mogą wrócić do codziennych zajęć, przyjąć stosowane leki, zjeść, napić się.
• Możliwe działania niepożądane wynikające z zastosowania kontrastu: ból głowy, nudności, ból w miejscu podania, łagodne wymioty, zaburzenia smaku, uczucie gorąca, bardzo rzadko mogą wystąpić reakcje alergiczne o różnym natężeniu.
• Możliwe działania niepożądane sedacji: niedrożność dróg oddechowych, bezdech, niedociśnienie, reakcje alergiczne, nudności, wymioty, pobudzenie, nadprodukcja śliny.

Badanie kontrastowe nerek i dróg moczowych (urografia, cystografia)

Cel badania, wskazania, przeciwskazania

• Badanie radiologiczne przeprowadzane w celu oceny anatomii funkcjonowania nerek i dróg moczowych. Wskazaniem są wady wrodzone układu moczowego, trudności w oddawaniu moczu, nieprawidłowości w obrębie układów kielichowo-miedniczkowych, dolegliwości bólowe w podbrzuszu, ból i pieczenie podczas mikcji, złogi w drogach moczowych, urazy okolic narządów moczowych, rozpoznanie wstecznych odpływów pęcherzowo – moczowodowo – nerkowych itp.
• Podczas badania wykorzystuje się kontrast – substancje chemiczne wprowadzane do organizmu, powodujące uwidocznienie zarysów nerek, zakontrastowanie układu kielichowo miedniczkowego , moczowodów , pęcherza moczowego i umożliwia jego ocenę.
• Środek jest podawany dożylnie /urografia/, jest rozpuszczalny w wodzie i wydalany przez nerki. W przypadku cystografii kontrast podawany wlewem kroplowym do pęcherza moczowego- roztwór kontrastu z solą fizjologiczną i wydalany podczas mikcji.
• Przeciwskazaniem do wykonania badania jest uczulenie na środek kontrastujący, schorzenia, w których zaburzona jest czynność nerek, ciąża.

Przygotowanie do badań

• Dzień przed badaniem obowiązuje dieta uboga w węglowodany, bez owoców, warzyw, pokarmów zawierających błonnik, napojów gazowanych.
• Po ostatnim posiłku o godzinie 18.00 przyjąć doustny środek przeczyszczający (np. Bisacodyl, Alax lub inny w dawce odpowiedniej dla pacjenta), a wieczorem zastosować wlew doodbytniczy (np. gotowy do użycia preparat Enema).
• Zaleca się przyjęcie środka przeciw wzdęciom, np. Espumisan lub zamiennika.
• W dniu badania pacjent pozostaje na czczo – bez jedzenia i picia, żucia gumy i palenia papierosów.
• Badanie urograficzne u niemowląt można wykonywać po 5-6 godzinach od ostatniego karmienia, bez dodatkowego przygotowania. Do badania należy zgłosić się z butelką pokarmu
• płynnego (mleko, herbata, woda przegotowana), niemowlę może być również karmione piersią matki.
• Inne – zgodnie z zaleceniami lekarza.

Przebieg badania

• Po wejściu do gabinetu pacjent proszony jest o położenie się na stole diagnostycznym. Nad nim znajduje się aparat rentgenowski, którym początkowo wykonuje się przeglądowe zdjęcie jamy brzusznej.
• Następnie podawany jest dożylnie kontrast, po czym wykonuje się serię zdjęć. Możliwe jest także wykonanie zdjęcia po oddaniu moczu, by zobrazować ewentualne zaleganie moczu w pęcherzu.
• Każde złe samopoczucie podczas badania należy natychmiast zgłosić lekarzowi.
• Badanie trwa od kilkudziesięciu minut do dwóch godzin.
• Po zakończeniu badania zaleca się pozostanie w placówce przez około 20 minut celem upewnienia się, że nie wystąpiła reakcja alergiczna na zastosowany kontrast.
• Po badaniu zaleca się przyjmować dużo płynów, by szybciej wydalić środek kontrastujący.

Badanie kontrastowe przełyku, żołądka, dwunastnicy, pasaż jelit

Cel badania, wskazania, przeciwskazania

• Badanie radiologiczne przeprowadzane w celu oceny anatomii i funkcjonowania przewodu pokarmowego, w diagnostyce chorób jelit, żołądka i przełyku.
• Podczas badania wykorzystuje się kontrast podawany doustnie – substancje chemiczne wprowadzane do organizmu, powodujące zakontrastowanie przewodu pokarmowego i umożliwiające jego ocenę. Środek jest rozpuszczalny w wodzie i wydalany przez nerki.
• Przeciwskazania: ciąża; niedrożność układu pokarmowego , uczulenie na środek kontrastujący; niewydolność nerek.

Przygotowanie do badań

• W dniu poprzedzającym badanie ostatni lekkostrawny posiłek należy zjeść około godziny 17-18.00, w godzinach wieczornych dozwolone jest picie czystych płynów (niegazowana woda mineralna, herbata).
• W dniu badania pacjent pozostaje na czczo – bez jedzenia i picia, żucia gumy i palenia papierosów.
• Inne – zgodnie z zaleceniami lekarza.

Przebieg badania

• Pacjent otrzymuje do wypicia zawiesinę siarczanu baru. W przypadku podejrzenia perforacji przewodu pokarmowego rozpuszczalny w wodzie jodowy środek cieniujący.
• Przed badaniem pacjent zdejmuje odzież, w polu badania nie mogą znaleźć się elementy odzieży, takie jak ozdoby, kolczyki, paski.
• W trakcie wykonywania zdjęć, zgodnie z poleceniami lekarza, pacjent przez chwilę pozostaje nieruchomo, wstrzymując oddech. Czas ekspozycji na promieniowanie rentgenowskie jest krótki – trwa poniżej 1 sekundy.
• Podczas badania wykonuje się kilka zdjęć lub nagrywa badanie w czasie rzeczywistym.
• Po zakończeniu badania zaleca się pozostanie w placówce przez około 20 minut celem upewnienia się, że nie wystąpiła reakcja alergiczna na zastosowany kontrast.
• Po badaniu zaleca się przyjmować dużo płynów, by szybciej wydalić środek kontrastujący.

Badanie kontrastowe jelita grubego (kolografia)

Cel badania, wskazania, przeciwskazania

• Badanie radiologiczne stosowane w diagnostyce zaburzeń czynnościowych, przewlekłych zaparciach, chorobach zapalnych jelita grubego; uchyłkowatości jelita grubego, niedrożności, nowotworów itp.
• Podczas badania wykorzystuje się kontrast podawany doodbytniczo – substancje chemiczne celem zakontrastowania jelita grubego.
• Środek jest rozpuszczalny w wodzie i wydalany przez nerki.
• Przeciwskazania: ciąża, uczulenie na środek kontrastujący; niewydolność nerek.

Przygotowanie do badań

• Dzień przed badaniem ostatni posiłek zaleca się spożyć o godzinie 13.00. Od tej godziny do godzin wieczornych należy przyjmować roztwór Fortrans/X-prep, tak aby pacjent wypił około 3-4 litrów roztworu przeczyszczającego (ilość zależna od wieku pacjenta).
• W dniu badania pacjent pozostaje na czczo – bez jedzenia i picia, żucia gumy i palenia papierosów.
• Inne – zgodnie z zaleceniami lekarza.

Przebieg badania

• Przed badaniem pacjent zdejmuje odzież, w polu badania nie mogą znaleźć się elementy odzieży, takie jak ozdoby, kolczyki, paski.
• Po wykonaniu zdjęcia przeglądowego jamy brzusznej pacjenta celem określenia stanu przygotowania do badania, podawany jest doodbytniczo środek kontrastowy.
• Podczas badania pacjent jest obracany , aby wypełnić kontrastem całe jelito.
• W trakcie wykonywania zdjęć, zgodnie z poleceniami lekarza, pacjent przez chwilę pozostaje nieruchomo, wstrzymując oddech/wydychając powietrze. Czas ekspozycji na promieniowanie rentgenowskie w czasie wykonywania zdjęcia jest krótki – trwa poniżej 1 sekundy.
• Podczas badania wykonuje się kilka zdjęć lub nagrywa badanie w czasie rzeczywistym.
• Po zakończeniu badania zaleca się pozostanie w placówce przez około 20 minut celem upewnienia się, że nie wystąpiła reakcja alergiczna na zastosowany kontrast.
• Po badaniu zaleca się przyjmować dużo płynów, by szybciej wydalić środek kontrastujący.

Zdjęcie RTG kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego, stawów krzyżowo-biodrowych, zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej

Cel badania, wskazania, przeciwskazania

• Badanie radiologiczne stosowane w diagnostyce dolegliwości bólowych kręgosłupa lędźwiowego i stawów krzyżowo-biodrowych; zmian zwyrodnieniowych; wad postawy; zmian pourazowych, wad wrodzonych lub przerzutów nowotworowych do kości i in.
• Względnym przeciwskazaniem do wykonania badania jest ciąża.

Przygotowanie do badań

• W dniu poprzedzającym badanie należy spożywać lekkostrawne posiłki (nie spożywać owoców, warzyw, słodyczy, napojów gazowanych).
• Po ostatnim posiłku o godzinie 18.00 przyjąć doustny środek przeczyszczający (np. Bisacodyl, Alax lub inny w dawce odpowiedniej dla pacjenta).
• Zaleca się przyjęcie środka przeciw wzdęciom, np. Espumisan lub zamiennika.
• W dniu badania pacjent pozostaje na czczo – bez jedzenia i picia, żucia gumy i palenia papierosów.
• Inne – zgodnie z zaleceniami lekarza.

Przebieg badania

• Przed badaniem pacjent zdejmuje odzież, w polu badania nie mogą znaleźć się elementy odzieży, takie jak ozdoby, kolczyki, paski.
• W trakcie badania pacjent przyjmuje zaleconą pozycję – może to być pozycja leżąca na stole diagnostycznym lub stojąca – pacjent opiera się plecami o detektor.
• W trakcie wykonywania zdjęć pacjent proszony jest o pozostawanie nieruchomo i wstrzymanie przez chwilę oddechu.
• W zależności od liczby zdjęć, czas badania wynosi od 5 do 15 min.

Zdjęcie kręgosłupa piersiowo-lędźwiowego (skolioza)

Cel badania, wskazania, przeciwskazania

• Badanie radiologiczne stosowane w diagnostyce dolegliwości bólowych kręgosłupa w odcinku piersiowo-lędźwiowym; wad postawy i stopnia ich nasilenia; zmian zapalnych i zmian zwyrodnieniowych w obrębie kręgosłupa.
• Względnym przeciwskazaniem do wykonania badania jest ciąża.

Przygotowanie do badań

• Pacjent zgłasza się do badania po 5-6 godzinach od ostatniego posiłku – bez jedzenia i picia, żucia gumy i palenia papierosów.
• Inne – zgodnie z zaleceniami lekarza.

Przebieg badań

• Przed badaniem pacjent zdejmuje odzież, w polu badania nie mogą znaleźć się elementy odzieży, takie jak ozdoby, kolczyki, paski.
• W trakcie badania pacjent przyjmuje zaleconą pozycję – może to być pozycja leżąca na stole diagnostycznym lub stojąca – pacjent opiera się plecami o detektor.
• W trakcie wykonywania zdjęć pacjent proszony jest o pozostawanie nieruchomo i wstrzymanie przez chwilę oddechu.
• W zależności od liczby zdjęć, czas badania wynosi od 5 do 15 min.

Badanie USG jamy brzusznej

Cel badania, wskazania, przeciwskazania

• Badanie ultrasonograficzne jamy brzusznej wykonywane w celu oceny budowy i wyglądu narządów m.in. wątroby; dróg żółciowych; trzustki; nerek. Pozwala wykryć m.in. zmiany zapalne; guzy; torbiele w obrębie badanych narządów.
• Badanie można bezpiecznie wykonać u każdego pacjenta, jedynym przeciwskazaniem są otwarte rany i infekcje wirusowe lub bakteryjne w miejscu, które jest poddawane badaniu.

Przygotowanie do badań

• W dniu poprzedzającym badanie nie należy spożywać produktów wzdymających (napoje gazowane, słodycze, warzywa, owoce, ciemne pieczywo, kasze).
• Zaleca się przyjęcie środka przeciw wzdęciom, np. Espumisan lub zamiennika.
• W dniu badania pacjent pozostaje na czczo – bez jedzenia i picia, żucia gumy i palenia papierosów.
• 1 godzinę przed badaniem należy wypić niegazowaną wodę mineralną, herbatę w ilości 2-4 szklanek (ilość zależna od pojemności pęcherza moczowego – wieku pacjenta).
• Do badania USG wykonywanego w godzinach popołudniowych pacjent powinien pozostać na czczo przez 5-6 godzin od ostatniego posiłku oraz przyjąć płyny jak wyżej.
• Badanie USG u niemowląt odbywa się tuż przed porą karmienia.
• Inne – zgodnie z zaleceniami lekarza.

Przebieg badania

• Badanie wykonywane jest w pozycji leżącej, badany obszar ciała należy odsłonić.
• Na powierzchnię badaną nakładany jest żel, umożliwiający przenoszenie ultradźwięków, następnie lekarz przykłada do danego obszaru głowicę i porusza nią tak, by w czasie rzeczywistym uzyskać na ekranie urządzenia jak najdokładniejszy obraz badanych narządów.
• Po zakończeniu badania pozostałości żelu należy zetrzeć z powierzchni ciała ligniną.

.

Zwiń